Είχε καταφέρει να διπλασιάσει τον αριθμό των επισκεπτών (χαρακτηριστικά η προσέλευση ξένων ταξιδιωτών κατοίκων του εξωτερικού στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, από 2,5 εκατ. το 2012 είχε φτάσει σε 5,7 εκατ. το 2018), αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους πόλους επενδύσεων στο ξενοδοχειακό κομμάτι, είχε αρχίσει να ανεβαίνει σταδιακά στις προτιμήσεις ως city break προορισμός ανάμεσα σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα "Περί Ικανοποίησης Ξενοδοχείων και Απόδοσης Ξενοδοχείων Αττικής 2019", η μέση ημερήσια δαπάνη ανά άτομο στην Αθήνα για αξιοθέατα, εστίαση, μεταφορά και αγορές κυμαίνονταν στα 115 ευρώ, μια άνοδος που λόγω της πανδημίας το 2020 διακόπηκε απότομα.
Τη δυναμική που είχε η πρωτεύουσα ως τουριστικός προορισμός αποτυπώνει η ετήσια έκθεση ανταγωνιστικότητας και διαρθρωτικής προσαρμογής στον τομέα του Τουρισμού για το έτος 2019 – Περιφέρεια Αττικής του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται κρίσιμοι τουριστικοί δείκτες, όπως η άνοδος των αεροπορικών αφίξεων, ο αριθμός των επισκεπτών, οι διανυκτερεύσεις κ.ά.
Η άνοδος
Πιο συγκεκριμένα, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στην περιφέρεια Αττικής την περίοδο 2014-2019 σημείωναν αύξηση κατά +89% (από 3,4 εκατ. το 2014 σε 6,4 εκατ. το 2019). Επιμέρους, ο μεγαλύτερος όγκος αφίξεων καταγράφηκε στο αεροδρόμιο της Αθήνας, καταγράφοντας αύξηση κατά 89% (από 3,4 εκατ. το 2014 σε 6,4 εκατ. το 2019)
Η Αττική αντιπροσώπευε το 16% των επισκέψεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2019, σημειώνοντας αύξηση σε σύγκριση με το 2017 κατά +15% (από 5,1 εκατ. το 2017 σε 5,9 εκατ. το 2019). Αναφορικά με τις χώρες προέλευσης, όλες είχαν θετική ποσοστιαία μεταβολή, με εξαίρεση την Αυστραλία. Ενδεικτικά: ΗΠΑ (+36%), Ηνωμένο Βασίλειο (+22%), Κύπρος (+16%), Γερμανία (+12%), Γαλλία (+5%), Ιταλία (+13), Τουρκία (+23%) και λοιπές χώρες +12%.
Παράλληλα, το 15% των διανυκτερεύσεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2019 πραγματοποιήθηκαν στην Αττική. Η αύξηση σε σύγκριση με το 2017 ήταν 16% (από 29,4 εκατ. το 2017 σε 34 εκατ. το 2019).
Στον τομέα των εσόδων, η Αττική συγκέντρωνε το 15% των εισπράξεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2019, σημειώνοντας αύξηση σε σύγκριση με το 2017 κατά +24% (από € 2,1 δισ. το 2017 σε € 2,6 δισ. το 2019).
Όπως σημειώνεται στην έκθεση ακόμη, η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στην περιφέρεια Αττικής κατέγραψε αύξηση την περίοδο 2017-2019 κατά 8% (από € 406 το 2017 σε € 438 το 2019). Η αύξηση αυτή οφείλεται στην αύξηση που καταγράφηκε στην μέση δαπάνη ανά επίσκεψη από τις αγορές της Κύπρου (+10%, από € 460 το 2017 σε € 505 το 2019), του Ην. Βασιλείου (+24%, από € 394 το 2017 σε € 488 το 2019), της Γαλλίας (+24%, από € 375 το 2017 σε € 466 το 2019) και της Γερμανίας (+19%, από € 368 το 2017 σε € 436 το 2019), της Ιταλίας (+16%, από € 285 το 2017 σε € 331 το 2019).
Οι μόνες αγορές που κατέγραψαν μείωση ήταν των ΗΠΑ (-3%, από € 491 το 2017 σε € 475 το 2019), της Τουρκίας (-14%, από € 478 το 2017 σε € 409 το 2019) και της Αυστραλίας (-30%, από € 555 το 2017 σε € 386 το 2019).
Την ίδια ώρα, η μέση διάρκεια παραμονής ανά επίσκεψη κατέγραψε οριακή αύξηση την περίοδο 2017-2019 κατά +0,3% (από 5,7 διανυκτερεύσεις το 2017 σε 5,7 διανυκτερεύσεις το 2019).
Οι σημαντικότεροι πελάτες
Η Αττική είχε το 2019 την 3η υψηλότερη διεθνή επισκεψιμότητα στο σύνολο των 13 περιφερειών της χώρας, καταγράφοντας 5,9 εκατ. επισκέψεις. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, οι κυριότερες αγορές με βάση τον αριθμό των επισκέψεων είναι:
-ΗΠΑ: η αμερικάνικη αγορά αποτελεί την μεγαλύτερη αγορά της Περιφέρειας, σε όρους επισκέψεων, σημειώνοντας αύξηση κατά +7% (από 778 χιλ. το 2018 σε 836 χιλ. το 2019). Σημειώνεται πως το 2020, λόγω της πανδημίας, η αμερικανική αγορά παρέμεινε κλειστή, γεγονός που αποτέλεσε ένα σημαντικό πλήγμα για τον τουρισμό της πρωτεύουσας, τις πληρότητες και τους τζίρους των ξενοδοχειακών μονάδων.
-Ηνωμένο Βασίλειο: η βρετανική αγορά αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της Περιφέρειας, σε όρους επισκέψεων, σημειώνοντας την περίοδο 2018-2019 αύξηση κατά +9% (από 472 χιλ. το 2018 σε 514 χιλ. το 2019).
-Κύπρος: Η κυπριακή αγορά έρχεται τρίτη, σημειώνοντας την περίοδο 2018-2019 αύξηση επισκέψεων κατά +20% (από 375 χιλ. το 2018 σε 450 χιλ. το 2019).
Μείωση τιμών στα ξενοδοχεία
Οι τιμές των δωματίων ανά κατηγορία αστεριού τα έτη 2018–2019 στην Αθήνα σημειώνουν μείωση, με τις υψηλότερες τιμές να καταγράφονται κυρίως τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Σεπτέμβριο.
Συγκεκριμένα στα 5* δωμάτια, όλοι οι μήνες σημειώνουν αρνητικό πρόσημο με εξαίρεση τον Νοέμβριο (+3%, από € 169 το 2018 σε € 174 το 2019). Οι υψηλότερες ποσοστιαίες μειώσεις καταγράφηκαν τους μήνες Μάρτιο (-10%, από € 182 το 2018 σε € 163 το 2019), Ιούνιο (-10%, από € 262 το 2018 σε € 237 το 2019) και Απρίλιο (-9%, από € 217 το 2018 σε € 197 το 2019).
Το δεύτερο χτύπημα
Το κλείσιμο της αμερικανικής αγοράς, η υστέρηση της κρουαζιέρας, οι ακυρώσεις συνεδρίων και εταιρικών εκδηλώσεων ήταν το πρώτο χτύπημα της πανδημίας στον τουρισμό της Αθήνας. Σημειώνεται ότι το πρώτο lockdown, τα ξενοδοχεία όλης της χώρας συνεχούς λειτουργίας αναγκάστηκαν να κλείσουν.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής και Αργοσαρωνικού, για το επτάμηνο έκλεισε με πτώση της τάξης του 49,2% στην πληρότητα, 62% στο Έσοδο ανά Διαθέσιμο Δωμάτιο (RevPar) και 25,2% στη Μέση Τιμή Δωματίου. Σύμφωνα με τα μηνιαία δελτία ΕΞΑΑΑ και GBR Consulting και τα στοιχεία κίνησης και απόδοσης ξενοδοχείων, η πληρότητα των ξενοδοχείων ήταν αρνητική καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020.
Η συνολική απώλεια εσόδων το πρώτο εξάμηνο του 2020 για τα ξενοδοχεία της Αττικής, σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2019 εκτιμάται πως ξεπέρασε τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Για το σύνολο του έτους, επιχειρηματίες της αγοράς θεωρούν πως οι απώλειες θα είναι υπερδιπλάσιες.
Στο δεύτερο lockdown, τα ξενοδοχεία δεν έκλεισαν μεν, στην ουσία όμως δεν λειτουργούν, αφού δεν υπάρχουν κρατήσεις. Πελάτες δεν υπάρχουν, οι τζίροι μηδενίστηκαν, επενδύσεις αναβλήθηκαν. Σημειώνεται ότι το φθινόπωρο, όπως και η άνοιξη, είναι οι δύο πιο σημαντικές περίοδοι από πλευράς εσόδων για τα ξενοδοχεία πόλεων. Όμως και οι δύο χάθηκαν.
Οι φετινές απώλειες για το σύνολο του ξενοδοχειακού κλάδου, σύμφωνα με φορείς του χώρου, υπολογίζεται ότι θα προσεγγίσουν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ τουλάχιστον ή μπορεί να είναι και ακόμη μεγαλύτερες λόγω του δεύτερου lockdown. Υπενθυμίζεται ότι το 2019 ο τζίρος που πέτυχαν τα ξενοδοχεία έφτασε τα 8,4 δισ. ευρώ.
ΠΗΓΗ: capital.gr